شبکه بهداشت ودرمان شهرستان شهریار به عنوان زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران با هدف تأمین بهداشت و درمان شهروندان از طریق تعمیم و گسترش خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی در این شهرستان فعالیت می نماید.
ارتقا سطح سلامت شهروندان با اجرای برنامه‌های بهداشتی خصوصاً در زمینه بهداشت محیط، مبارزه با بیماریها، تغذیه ، سلامت باروری و جمعیت، سلامت دهان و دندان، آموزش بهداشت عمومی، بهداشت کار، بهداشت مدارس و شاغلین با تأکید بر اولویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه به ویژه بهداشت مادران و کودکان با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های ذیربط تامین می گردد.
تلاش در جهت فراهم نمودن تسهیلات لازم برای برخورداری مناسب شهروندان از خدمات درمانی از طریق ایجاد و توسعه مراکز درمانی دولتی و بهبود استاندارد آنها و استفاده از همکاری مؤسسات خیریه و بخش خصوصی ،تأمین منابع مالی با بهره‌گیری از اعتبارات عمومی و جلب کمک‌ها و مشارکت مردمی از جمله فعالیت های شبکه بهداشت و درمان شهرستان است.
حوزه معاونت بهداشتی شبکه(مرکز بهداشت شهرستان) با 12 واحد ستادی ( پیشگیری و مبارزه با بیماریها، بهداشت محیط،سلامت خانواده و جمعیت، بهداشت دهان و دندان، گسترش شبکه، امور دارویی، امور آزمایشگاه ها، آموزش سلامت، بهداشت حرفه ای، سلامت جوانان، نوجوانان و مدارس؛ سلامت روان و بهبود تغذیه جامعه)، 24 مرکز خدمات جامع سلامت ، 21 پایگاه سلامت و 18خانه بهداشت در شهرستان فعالیت و به مردم شریف شهرستان ارائه خدمت می نمایند.
برنامه پزشک خانواده روستایی و طرح تحول سلامت در مناطق شهری دو برنامه اصلی حوزه بهداشتی شبکه هستند.این حوزه با اهداف راهبردی از جمله تلاش در جهت توانمندسازی مردم در زمینه خود مراقبتی و ارتقاء سواد سلامت افزایش پوشش و بهره مندی از خدمات مراقبت های اولیه سلامت، نهادینه سازی همکاری فرابخشی در کاهش عوامل خطر، ادغام مراقبت بیماری های غیر واگیر در نظام شبکه، برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های واگیر، افزایش تعداد محیط های حامی سلامت ،ارتقاء برنامه جمعیت، سلامت باروری و فرزندآوری، ارتقاء شاخص های سلامت اجتماعی، روانی و پیشگیری و درمان سوء مصرف مواد، ارتقاء برنامه های مراقبت از سلامت مادران، کودکان، میانسالان و سالمندان، بهداشت عمومی(آب سالم، هوای پاک، غذای ایمن و رژیم غذایی سالم)، سلامت دهان و دندان و بهبود و اصلاح الگوی تغذیه جامعه ، برنامه کاهش رفتارهای پرخطر و HIV و برنامه سلامت در بلایای طبیعی و انسان ساخت فعالیت می نماید.
واحدهای ستادی مرکز بهداشت:
مراکز ارائه خدمات مراقبت های اولیه سلامت
علاوه بر مراکز خدمات جامع سلامت؛ پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت مراکز زیر نسبت به ارائه خدمات حوزه سلامت و بسته های خدمتی بهداشت و درمان در شهرستان شهریار به شرح زیر فعالیت می نمایند:
شرح وظایف و اهم خدمات مراکز
بسته خدمتی گروه های سنی
خدمات سلامت ویژه گروه های هدف شامل نوزاد (از بدو تولد تا 5 سالگی)؛ نوجوان (از 5 تا 18 سالگی)؛ جوان (از 18 تا 29 ساگلی)؛ میانسال (30تا 59 سال) و سالمند (از 60سال به بالا) در کلیه مراکز خدمات جامع سلامت؛ پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت ارائه می شود. خدمات ویژه گروه های سنی در هر گروه متفاوت بوده و در زمان های تعیین شده ارائه می شود مثلا گروه هدف بدو تولد تا 5 سالگی به دوره های 3 تا 5 روز پس از تولد؛ روز ۱۵-۱۴ پس از تولد؛ روز ۴۵-۳۰ پس ازتولد؛ 2 ماهگی؛ 4 ماهگی؛ 6 ماهگی؛ 7 ماهگی؛ 9 ماهگی و 12 ماهگی ؛ ....؛ 2 سالگی؛ 4 سالگی و 5 سالگی تقسیم شده و هر گروه طبق برنامه ریزی و زمان بندی انجام شده خدمات مورد نطر را دریافت می کند مثلاٌ در 3 تا 5 روز پس از تولد واکسیناسیون؛ معاینه توسط پزشک مرکز و تکمیل فرم ثبت اولین معاینه نوزاد ؛ بررسی نشانه های خطر و زردی و ارزیابی وضعیت عمومی در نوزاد؛ اندازه گیری وزن، قد و دور سر در نوزاد؛ آموزش به مادر جهت تغذیه شیرخوار با شیر مادر و تغذیه صحیح مادر شیرده؛ بررسی وضعیت تغذیه نوزاد با شیرمادر؛ انجام غربالگری تیروئید از پاشنه پای نوزاد تحویل قطره مکمل ویتامین آ د برای نوزاد انجام می شود و در مجموع خدمات متعدد و متنوعی برای هر گروه سنی تعریف شده است. از جمله عمده این خدمات در گروه نوجوانان و دانش آموزان می توان به انجام واکسیناسیون و تکمیل پرونده سلامت و آموزش های حوزه سلامت اشاره نمود در گروه هدف جوانان نیز تکمیل واکسیناسیون و پرونده سلامت و آموزش های جوانان بویژه در موضوعات مرتبط مهارتهای ارتباطی، پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز، پیشگیری از مرگ جوانان براثر سوانح و حوادث ترافیکی، ازدواج شاد و پایدار و... خدمات گروه سنی میانسلان می توان به تن سنجی(اندازه گیری قد، وزن ،BMI) و ارزیابی الگوی تغذیه؛ ارزیابی فعالیت بدنی؛ ارزیابی دخانیات؛ ارزیابی روانشناختی؛ بررسی سوابق وعلائم بیماری های غیرواگیر(اندازه گیری فشارخون)؛ آزمایشات و خطرسنجی(آزمایشات رایگان قندخون ناشتا و کلسترول)؛ غربالگری سل؛ مصرف دخانیات، الکل و مواد ؛ خشونت خانگی ؛ خدمات مامایی؛ آزمایش های تکمیل مانند پاپ اسمیر؛ بررسی خون مخفی در مدفوع و ایمن سازی در صورت نیاز نام برد.
بسته خدمتی پیشگیری و مبارزه با بیماری ها:
خدمات این حوزه شامل پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر و غیر واگیر می باشد
از اقدامات جاری در حوزه بیماری های غیر واگیر می توان به بیمار یابی و پایش و مراقبت های فعال و غیر فعال؛ خطر سنجی بیمار یهای قلبی و عروقی –دیابت –فشارخون بالا-سرطان ها- بیمار یهای مزمن تنفسی-پوکی استخوان –سوانح و حوادث؛ غربالگری نوزادان در تشخیص به هنگام کم کاری تیرویید ، فاویسم و فنیل کتونوریا و اختلالات متابولیک؛ غربالگری بینایی سنجی کودکان 4-6 سال؛ شنوایی شناسی نوزادان و کودکان3-5سال؛ غربالگری زوجین پیش از ازدواج از نظر تالاسمی و اختلالات ارثی و ژنتیک؛ شناسایی موارد در معرض خطر ژنتیک در خانواده؛ ارائه خدمت مشاوره ژنتیک؛ ارائه خدمت تشخیص ژنتیک؛ مراقبت فعال ماهانه زوجین در معرض خطر تولد فرزند مبتلا، تشخیص ژنتیک جنین و امکان ختم بارداری انتخابی جنین مبتلا؛ مراقبت فعال دوره ای افراد در معرض خطر بیماری های ژنتیکی بزرگسالی و از اقدامات حوزه بیماری های واگیر می توان به ارائه خدمات مشاوره ای محرمانه جهت تشخیص و درمان بیماری آمیزشی –ایدز و هپاتیت در کلینیک بیماریهای رفتاری شبکه؛ بیمار یابی فعال سل و مالاریا و ارائه خدمات تشخیصی و درمانی رایگان و پیگیری تا درمان کامل بیماری؛ ارائه خدمات شبانه روزی در موارد حیوان گزیدگی بخصوص بیماری هاری با تزریق واکسن و سرم ضد هاری بصورت رایگان؛ بیمار یابی و تشخیص و درمان بیمار یهای تب مالت و سالک و سیاه زخم و ...؛ اجرای برنامه کشوری پیشگیری و مقابله با بیماریهای نو پدید و باز پدید (کرونا و آنفلونزا)؛ بیمار یابی و تشخیص و پیگیری بیماری های قابل پیشگیری با واکسن از جمله سرخک - سرخجه مادر زادی- فلج شل حاد و سیاه سرفه؛ اجرای طرح ماپینگ آپ فلج اطفال کشوری بصورت سالانه به منظور شناسایی و کشف موارد مشکوک و ایمن سازی گروه های هدف در برابر بیماری فلج اطفال؛ اجرای برنامه کشوری مراقبت از بیماریهای منتقله از آب و غذا با محوریت وبا – طغیان ها و مسمویت های غذایی و بوتولیسم؛ ارزیابی و تامین واکسن های مورد نیاز جهت واکسیناسیون روتین کشوری در مراکز خدمات جامع سلامت و بیمارستان های تحت پوشش؛ نظارت بر رعایت اجرای دقیق استاندادهای زنجیره سرمای واکسن و تامین ملزومات مربوطه و نظارت بر اجرای فرآیند ایمن سازی در گروه های سنی منطبق بر برنامه ایمن سازی کشوری اشاره نمود.
بسته خدمتی بهبود تغذیه جامعه
عمده خدمات این حوزه شامل ارزیابی وضعیت امنیت غذایی در منطقه تحت پوشش؛ شناسایی مشکلات تغذیه ای و اولویت بندی و طراحی برنامه های مداخله ای بر اساس اولویت ها و استقرار نظام ها و برنامه های بهبود تغذیه برای گروه های هدف (مادران باردار و شیرده، کودکان، نوجوانان، میانسالان، سالمندان و دانش آموزان) و پایش و نظارت بر تغذیه گروه های هدف و مشارکت در برگزاری برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی به جامعه در زمینه تغذیه سالم می باشد.
اهداف و راهبردهای مورد در نظر در بسته خدمتی بهبود تغذیه جامعه شامل ثابت نگهداشتن میزان چاقی (بر اساس اهداف WHO)؛ افزایش پوشش مشاوه تغذیه در جمعیت تحت پوشش؛ کاهش شیوع کمبود ریز مغذی ها ( ویتامین A، ویتامین D، روی، آهن) ؛ کاهش شیوع سوء تغذیه پروتئین و انرژی در گروه های آسیب پذیر (کودکان زیر ۵ سال، نوجوانان و مادران باردار و بیماران) ؛ افزایش مصرف نمک ید دار در خانوارهای تحت پوشش؛ ارائه آموزش تغذیه ای جامعه می باشد .
بسته خدمتی سلامت روان
بسته خدمتی دهان و دندان
خدمات این حوزه با هدف کلی ارتقاء سلامت دهان و دندان و کاهش تعداد دندان های پوسیده مطابق برنامه و دستورالعمل های ابلاغی؛ به جمعیت تحت پوشش ارائه می شود.
خدمات قابل ارائه در مراکز خدمات جامع سلامت شبکه بهداشت و درمان شهرستان شهریار
این خدمات در مراکز خدمات جامع سلامت دارای واحد دندانپزشکی و با تعرفه دولتی انجام می شود و مراجعین مراکز فاقد واحد دندانپزشکی از طریق ارجاع به مراکز مجاور خدمات مورد نیاز خود را دریافت می نمایند.
علاوه بر خدمات عمومی؛ در بسته سلامت دهان ودندان خدمات ویژه ای برای گروه های هدف تعیین شده است. گروه های هدف ویژه در این به شرح زیر می باشد:
از جمله خدمات قابل ارائه به گروه هدف مادران باردار و ماردان تا یک سال پس از زایمان می توان به معاینات عمومی دندان ها و در صورت نیاز ارجاع به دندانپزشک؛ خدمات پیشگیری، جرم گیری؛ ترمیم سطحی دندان ها و در صورت نیاز پانسمان(سه ماهه دوم بارداری)؛ ارجاع به دندانپزشک (حدود 45 روز بعد از زایمان) و آموزش های مرتبط با سلامت دهان و دندان اشاره نمود و از خدمات گروه هدف کودکان می توان به انجام معاینات اولیه ؛ وارنیش فلورایدتراپی (دو بار در سال)؛ آموزش مسواک زدن و استفاده از نخ دندان؛ تحویل مسواک انگشتی به کودکان زیر 2 سال در 6 ماهگی؛ 12 ماهگی و 18 ماهگی؛ همراه با آموزش نحوه استفاده؛ آموزش والدین درخصوص بهداشت دهان و دندان؛ زمان مناسب رویش دندان ها؛ نحوه استفاده از شربت های دارویی یا تقویتی مانند قطره آهن و ارجاع به دندانپزشک در صورت نیاز اشاره نمود.
بسته خدمتی مادران
این بسته خدمتی شامل مراقبت های پیش از بارداری؛ مراقبت های دوران بارداری و مراقبت های پس از بارداری می باشد که خدمات پیش از بارداری شامل مصاحبه و تشکیل پرونده؛ معاینات بالینی؛ آزمایش و بررسی های تکمیلی؛ آموزش و مشاوره؛ مکمل یاری؛ ایمن سازی و واکسیناسیون در صورت نیاز می باشد و خدمات دوره بارداری که دوره های زمانی تعیین شده مثلا هفته 6 تا 10 بارداری؛ هفته 16 تا 20 و ... برنامه ریزی و ارائه می شود که در زمان های تعیین شده کلیه مراقبت های لازم از جمله اندازه گیری قد و وزن و تعیین نمایه توده بدن؛ علائم حیاتی؛ معاینات فیزیکی ؛ صدای قلب جنین؛ ارتفا, رحم در زمان تعیین شده انجام می شود همچنین مکمل های دارویی و ایمن سازی طبق دستورالعمل های مربوطه انجام می شود و مراقبت های پس از بارداری نیز در دوره های زمانی تعیین شده مثلا 1 تا 3 روز پس از زایمان؛ روزهای 10 تا 15 پس از زایمان و ... و شامل معاینات بالینی؛ مکمل یاری و ایمن سازی انجام میشود.
رسالت اصلی معاونت درمان نظارت بر عملکرد ارائه خدمات درمانی در بخش خصوصی و دولتی و بیمارستان های تابعه می باشد که در راستای سیاست های کلان و ضوابط وزارت متبوع به شرح زیر انجام می گیرد:
نظارت بر بیمارستان های خصوصی و دولتی ، مطب های پزشکان عمومی و متخصص، دندانپزشکان و دفاتر دندانسازی، آزمایشگاه ها، درمانگاهها، مراکز توانبخشی، مراکز MMT ، دفاتر کار مامایی، مراکز تصویربرداری و خدمات اورژانس بیش بیمارستانی 115 و همچنین رسیدگی به شکایات بیماران ، شناسایی افراد و مراکز ارائه دهنده خدمات درمانی غیرمجاز و معرفی به مراجع قانونی
انجام مراحل اولیه صدور پروانه تأسیس ، تمدید پروانه تأسیس موسسات دولتی و برنامه ریزی جهت رفع نیازهای درمانی شهرستان و نظارت بر ارائه خدمات درمانی دربیمارستان های شهرستان شامل بیمارستان های امام سجاد(ع)، تأمین اجتماعی، نور و روانپزشکی میلاد
ارائه خدمت درحوزه فوریت های پزشکی 115 در قالب 15پایگاه اورژانس با 17آمبــولانس
تخت های بیمارستانی شهرستان شهریار
نظارت بر خدمات مرکز درمانیبخش خصوصی شامل درمانگاه،آزمایشگاه،مراکز تصویربرداری،مراکز جراحی محدود،مراکز طب کار،مراکز آمبولانس خصوصی، مراکز درمان سوء مصرف مواد، مطب پزشکان و دندانپزشکان عمومی و متخصص، دفاترکار مامایی، دفاتر کار فیزیوتراپی،گفتاردرمانی،بینایی سنجی، کاردرمانی، شنوایی سنجی و مشاوره تغذیه
پایگاه های اورژانس 115 شهرستان شهریار
معاونت غذا و دارو نظارت بر عملکرد مراکز تولید و بسته بندی مواد غذایی، آرایشی بهداشتی، انبارهای نگهداری مواد غذایی، سردخانه ها و داروخانه های دولتی و خصوصی و مقابله با قاچاق کالاهای سلامت محور و عرضه غیرمجاز دارو را بر عهده دارد.
حوزه نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی در زمینه کنترل و بهبود شرایط تولید و نگهداری فرآورده های غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی و جلوگیری از عرضه مواد غیر قابل مصرف ، نظارت بر اجرای ماده11 قانون موادخوردنی آشامیدنی آرایشی و بهداشتی، برخوردقانونی با افراد و واحدهای متخلف در امر تولید موادغذایی و بهداشتی و همچنین رسیدگی به شکایات واصله فعالیت نموده و بر عملکرد بیش از 316 کارخانه و کارگاه تولید و بسته بندی مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی فعال در شهرستان شهریار نظارت می نماید.
عمده فعالیت های حوزه نظارت بر دارو شامل بازرسی داروخانه‌های بخش خصوصی و دولتی، ارزشیابی و رتبه بندی داروخانه ها، نظارت بر عملکرد مراکز درمان سوء مصرف مواد ،بازرسی اماکن غیرمجاز عرضه دارو و مکمل شامل عطاری ها و مکمل فروشی ها ، ارجاع پرونده تخلفات به مراجع قضایی و تعزیرات حکومتی، امحاء اقلام دارویی و مکمل مکشوفه و همچنین رسیدگی به شکایات دارویی می باشد و نظارت بر 160داروخانه را بر عهده دارد.
