شبکه بهداشت و درمان شهریار

به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران در شهریار؛ جلسه آموزشی درخصوص  بیماری های منتقله توسط پشه آئدس با محوریت بیماری تب دنگی و با عنوان «آنچه باید در مورد بیماری تب دانگ بدانیم» در بیمارستان تأمین اجتماعی شهریار، برگزار شد.

در این برنامه آموزشی دکتر علی اصغر داداشی؛ پزشک دوره دیده طب ایرانی  و مسئول واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری ها شبکه بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران در شهریار؛ مباحث آموزشی درخصوص بیماری تب دانگ؛ عامل انتشار این بیماری، علائم تب دانگ و راهکارهای پیشگیری، درمان و مراقبت این بیماری را ارائه  دادند.

گروه هدف این برنامه پزشکان، پرستاران و کارکنان و کادر درمان شاغل دربیمارستان تأمین اجتماعی شهریار بودند. دکتر داداشی در جمع فراگیران در تشریح این بیماری گفت: بیماری تب دانگ با نام‌های دیگری همچون «تب دنگی» و «تب استخوان شکن» هم شناخته می‌شود و عامل انتشار آن پشه آئدس است. این بیماری معمولا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان بروز می نماید. بیماری دنگی خفیف، باعث تب و علائم شبیه آنفولانزا می‌شود. ولی در موارد شدیدتر می‌تواند خطرناک‌تر باشد و حتی زندگی فرد را تهدید کند. سالانه میلیون‌ها مورد از عفونت دانگ در سراسر جهان رخ می‌دهد. تب دانگ بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری به مناطق جدیدی از جمله اروپا و مناطق جنوبی ایالات متحده آمریکا هم گسترش پیدا کرده است. با اینکه مورد بومی در ایران گزارش نشده است، ولی پشه آئدس در مرزهای جنوبی و شرقی ایران دیده می‌شود و باید مراقب خطرات آن ها باشیم.چهار نوع ویروس وجود دارند که باعث تب دانگ می‌شوند. همه آن‌ها توسط گونه‌ای از پشه‌ها معروف به آئدس منتشر می شوند. این ویروس‌ها بین 100 تا 800 سال پیش از میمون‌ها به انسان رسیدند. اما تا اواسط قرن بیستم بیماری دانگ همچنان یک مشکل جزئی بود. این ویروس از آفریقا نشات گرفته است، با این حال امروزه در مناطق گرمسیری در سراسر جهان، به ویژه در نواحی پر جمعیت انسانی مشاهده شده است. ویروس از پشه آلوده به انسان منتقل می‌شود. یک پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده است، مورد گزش قرارداده و با تغذیه از خون فرد آلوده خودش آلوده به ویروس می گردد  و با گزش افراد سالم، آنها را آلوده می کند.

ممکن است انسان بیش از یک بار به این بیماری مبتلا شود که معمولا بار دوم خطرناک‌تر است و شاید علائم خود را شدیدتر نشان دهند اعتقاد بر این است که افراد با سیستم ایمنی ضعیف و افرادی که برای بار دوم مبتلا می‌شوند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تب خونریزی دهنده دانگ هستند. زنانی که در دوران بارداری به آن مبتلا می‌شوند، ممکن است ویروس را در هنگام زایمان به نوزاد منتقل کنند. به‌علاوه، نوزادان زنانی که در دوران بارداری به تب دانگ مبتلا می‌شوند، بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد یا برخی ناراحتی‌های جنینی دیگر قرار دارند.

علائم تب دانگ خفیف معمولا چهار تا شش روز پس از عفونت شروع می‌شوند و تا 10 روز ادامه دارند: تب ناگهانی و شدید؛ سر دردهای شدید؛ درد پشت چشم؛ درد شدید مفصل و عضله؛ خستگی؛ حالت تهوع؛ استفراغ؛ بثورات پوستی (دو تا پنج روز پس از شروع تب ظاهر می‌شود)؛ خونریزی خفیف (خونریزی بینی، خونریزی لثه یا کبودی آسان) علائم معمولا پس از یک هفته از بین می‌روند و بیماری خفیف به ندرت عوارض جدی یا کشنده‌ای در پی دارد. و در تب دانگ شدید ابتدا، علائم ممکن است خفیف باشند، اما به تدریج طی چند روز بدتر می‌شوند. همچنین شاید نشانه‌هایی از خونریزی داخلی هم به وجود آیند. فرد مبتلا به تب خونریزی دهنده دانگ ممکن است مواردی مانند خونریزی از دهان، لثه یا بینی ؛ پوست نرم؛ آسیب به سیستم لنفاوی و رگ‌های خونی؛ خونریزی داخلی، که می‌تواند منجر به استفراغ و مدفوع خونی شود؛ پلاکت خون کم؛ حساسیت معده؛ لکه‌های خونی کوچک در زیر پوست؛ نبض ضعیف؛ بروز نماید.

داروی خاصی برای درمان تب دانگ وجود ندارد  و در صورت ابتلا به این بیماری، باید از داروهای تسکین دهنده درد، مثل استامینوفن استفاده کنید. از داروهای آسپرین که می‌تواند باعث بدتر شدن خونریزی شود، خودداری کنید. همچنین باید استراحت کنید، مایعات زیادی بنوشید، تب شدید و استفراغ می‌تواند بدن را کم آب کند. فرد باید از آب تمیز و بطری ایده‌آل به جای آب شیر استفاده کند. اگر بیمار نتواند مایعات را با دهان بنوشد، باید آن‌ها از طریق تزریق مایعات داخل وریدی استفاده کند. گاهی در موارد شدیدتر برای بیماران مبتلا به کم آبی شدید، انتقال خون توصیه می‌شود. اگر در 24 ساعت اول پس از پایین آمدن تب احساس بدتر شدن می‌کنید، سریعا به بیمارستان مراجعه کنید تا از نظر عوارض ثانویه بررسی شوید.

بهترین راه پیشگیری از بیماری دانگ، جلوگیری از گزش توسط پشه‌های آلوده است. به‌ویژه اگر در منطقه گرمسیری زندگی می‌کنید یا به آن‌جا سفر کرده‌اید، این موضوع اهمیت بیشتری دارد. این مساله شامل محافظت از خود و تلاش برای پیشگیری از این بیماری: حتما از تهویه مطبوع استفاده کنید؛ حتی در داخل منزل هم از مواد دافع پشه استفاده کنید. آن را با حداقل 10 درصد غلظت به کار ببرید؛ هنگام بیرون بودن از پیراهن‌های آستین بلند و شلوارهای بلند که در جوراب‌ها فرو رفته‌اند، استفاده کنید؛ اطمینان حاصل کنید که پنجره و درب ایمن و بدون سوراخ هستند. اگر تهویه هوای مناسبی وجود ندارد، حتما از پشه بند استفاده کنید؛ برای کاهش جمعیت پشه‌ها، باید مکان‌هایی که در آن پشه‌ها تولید مثل می‌کنند را از بین ببرید. این‌ها شامل لاستیک‌های قدیمی، قوطی یا گلدان‌هایی هستند که باران را جمع می‌کنند. آب حمام پرندگان و ظروف آب حیوانات خانگی را به طور منظم عوض کنید؛ پرده‌های درب و پنجره را طوری قرار دهید که از ورود پشه‌ها به داخل جلوگیری کنند؛ صابون‌ها و عطرهای بسیار معطر ممکن است پشه‌ها را به خود جلب کند، پس از رایجه‌ها خیلی استفاده نکنید؛ سعی کنید در وقت سحر، غروب و اوایل شب، بیرون و در فضای باز نباشید.

آب راکد یکی از مهم‌تری بخش‌هایی است که به تولید مثل بیشتر پشه‌ها کمک می‌کند، در نتیجه برای کاهش خطر تولید پشه در آب راکد آب اضافی را از صفحات گلدان خارج کنید؛ سطل‌های آبیاری را برگردانید و آن‌ها را در زیر سقف نگهداری کنید تا آب نتواند در آن‌ها جمع شود؛ خاک گیاهان را طوری در گلدان قرار دهید تا از تشکیل گودال‌ها در سطح جلوگیری شود؛ اطمینان حاصل کنید که زهکش‌های قفل مسدود نشده‌اند و گیاهان گلدان و سایر اشیا را روی آن‌ها قرار ندهید؛ از تله‌های آبشار غیر سوراخ دار استفاده کنید و شیرهای ضد پشه نصب کنید؛ آب گلدان‌ها را هر روز عوض کنید و داخل آن‌ها را بشویید؛ از انسداد برگ‌ها جلوگیری کنید تا باعث راکد شدن آب نشوند؛ هنگام پیک نیک و برپایی چادر، منطقه‌ای را انتخاب کنید که از آب راکد دور باشد.