شبکه بهداشت و درمان شهریار

اصول خود مراقبتی برای حفظ سلامتی  در شرایط ناسالم آلودگی هوا

آلودگی هوا در حال حاضر نه تنها به عنوان یک موضوع زیست محیطی، بلکه به عنوان چهارمین علت مرگ های زودرس شناخته می شود.

• کیفیت پایین هوا می تواند چشم ها، بینی و گلو را تحریک کند.
• باعث تنگی نفس، تشدید آسم و سایر بیماری های تنفسی شود.
• و بر سیستم قلبی عروقی تأثیر بگذارد.
• تنفس هوای آلوده برای مدت طولانی می تواند مشکلات جدی تری ایجاد کند.
• تخمین زده می شود که آلودگی هوا سالانه عامل مرگ زودرس 7 میلیون نفر در جهان باشد .

بر همین اساس و به منظور کاهش اثرات آلودگی هوا و حفظ سلامتی در شرایط ناسالم آلودگی هوا ، مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم و مرکز سلامت محیط و کار ، "اصول خود مراقبتی برای حفظ سلامتی در شرایط ناسالم آلودگی هوا"  که دارای 15 توصیه زیر است را منتشر کرده اند : 

1.  اولین موردی که در خصوص آلودگی هوا باید بدانیم آگاهی از وضعیت کیفیت هوا است.
2.  گروه های حساس را بشناسید و از آن ها مراقبت کنید.

(کودکان، سالمندان و زنان باردار مستعد بیشترین ابتلا به بیماری های مرتبط با آلودگی هوا هستند. در این بین افراد دارای بیماری های قلبی و عروقی، تنفسی و آسم نیز بسیار آسیب پذیر هستند.)

3.  به پیام های بهداشتی که از طرف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی منتشر می شود عمل کنید

شاخص کیفیت هوا  101 تا 150 ( رنگ زرد)  ناسلم برای گرو ه های حساس  (کودکان ، افراد مسن و بیمارانی که دارای مشکلات تنفسی هستند فعالیت خود را در فضای بیرون کاهش دهند.)

شاخص کیفیت هوا  151 تا 200 ( رنگ قرمز)  ناسالم برای همه گروه ها  (از ورزش، دوچرخه سواری و به طور کلی از قرار گرفتن در معرض هوای آزاد بپرهیزید)

شاخص کیفیت هوا  201 تا 300( رنگ بنفش)  بسیار ناسالم (گروه های حساس بخصوص افرادی که بیماری قلبی دارند از هرگونه فعالیت در فضای بیرون اجتناب کنند)

4. بدانید چه کسانی بیشتر تحت تاثیر آلودگی هوا قرار می گیرند.

کودکان، سالمندان، زنان باردار، افراد دارای بیماری های زمینه ای،  ساکنین در کنار اتوبان های پرترافیک، ورزشکاران و افراد سیگاری بیشتر تحت تاثیر آلودگی هوا قرار می گیرند.

5. علائم مواجهه با آلودگی هوا را بشناسید.

سوزش چشم، تحریک ریه و گلو، افزایش تولید خلط در بینی و گلو، سرفه، مشکل در تنفس از علایم مواجهه با آلودگی هوا می باشند.

6.  در منزل بمانید و در و پنجره ها را ببندید.

در شرایط آلودگی هوا برای افرادی که ضرورتی برای خروج از منزل ندارند ماندن در خانه بهترین راهکار جهت جلوگیری از عوارض مخرب آلودگی هوا است.

7. خانه را مرطوب نگاه دارید و از کشیدن سیگار اجتناب کنید. 
8. ورزش کردن و فعالیت بدنی را در فضای باز محدود کنید

اساس ورزش کردن حفظ تندرستی و سلامت جسم است اما در روزهای آلوده این موضوع شکل دیگری به خود می گیرد. ورزش کردن در فضای باز به خصوص فعالیت های سنگین و طولانی مدت مثل دویدن و دوچرخه سواری که سبب افزایش میزان تعداد تنفس می شود سبب افزایش ریسک خطر سلامتی می شوند.

9.  از ماسک مناسب آلودگی هوا استفاده کنید

ماسک های جراحی و یا سه لایه معمولی در آلودگی هوا تاثیر کمتری دارند. ماسک های مناسب در این شرایط شامل انواع ماسک N95 ، KN95 و FFP2 هستند که می توانند با استفاده از استانداردهای شناخته شده بین المللی تا 95 درصد ذرات معلق زیر 5/2میکرون را فیلتر کنند

10.  تا حد ممکن از آلوده کردن بیشتر هوا بپرهیزیم

کمتر از خودرو شخصی استفاده کنیم  و استفاده از حمل و نقل عمومی را در اولویت قراردهیم. سوزاندن زباله و شاخ و برگ درختان ، نقاشی در و دیوار با استفاده از اسپری و انجام فعالیت هایی که به هر شکلی تولید گردو غبار می کنند را در این روزها محدود کنیم.

11.  مصرف انرژی را مدیریت کنیم

مدیریت مصرف انرژی در منزل ضمن کاهش هزینه ها سبب می شود که استفاده از سوخت هایی با کیفیت کمتر از جمله مازوت به کمترین مقدار برسد

12.  مراقب سالمندان و افراد حساس به آلودگی هوا باشیم و از احوال انها جویا شویم

آلودگی هوا سبب تشدید شیوع و عوارض برخی بیماری ها می شود، بنابراین در روزهایی که هوا در شرایط ناسالم است از احوال دوستان، همسایگان و خویشاوندان سالمند دارای بیماری های قلبی و تنفسی آگاه باشیم.

13.  به موضوع آلودگی هوا و اثرات آن بر سلامت اهمیت دهیم.

    با تنفس هوای آلوده محکوم به زندگی با بیماری و مرگ زودرس هستیم.

14.  از خودروها و موتورسیکلت های دارای معاینه فنی استاندارد استفاده کنیم.

    از تنظیم صحیح موتور خودرو خود اطمینان یافته و بصورت دوره ا )سالیانه خودروهای شخصی و شش ماه خودروهای عمومی( به مراکز معاینه فنی مراجعه کنید.

15.  مصرف بیشتر سبزیجات و میوه جات می توانند به حفظ سلامتی شما در برابر آلودگی هوا کمک کند.

غذاهای حاوی آنتی اکسیدان می توانند از بدن شما در برابر آسیب هایی که در اثر رادیکال های آزادی که بوسیله آلودگی هوا ایجاد می شود محافظت کند. همچنین مواد غذایی حاوی ویتامین C، ویتامین E مانند میوه جات و سبزیجات تازه، مرکبات، انار، روغن های خوراکی، ماهی، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، فلفل سبز، هویج، گوشت قرمز، سیر، فندق، بادام و ... می توانند به حفاظت از بدن شما در برابر عوارض ناشی از آلودگی هوا کمک کنند.