شبکه بهداشت و درمان شهریار

این جلسه در راستای آموزش و ارتقاء دانش و مهارت پرسنل شاغل در مرکز درمان و پیشگیری از هاری و با هدف بهبود عملکرد و ارتقاء کمی و کیفی خدمات به مراجعین تشکیل شد. در طی این جلسه آقای الماسی؛ کارشناس بیماری های واگیر شبکه ضمن تأکید بر اهمیت اجرای بهینه دستورالعمل های مربوطه و ارتقاء مستمر خدمات قابل ارائه در این مرکز؛ مباحث آموزش اختصاصی در زمینه دستورالعمل مراقبت در موارد حیوان گزیدگی و پیشگیری از هاری را آموزش داد و با ارائه گزارش تفصیلی؛ آخرین وضعیت بیماری هاری در کشور و استان را برای فراگیران این برنامه آموزشی ارائه داد.

بیماری هاری یک بیماری کشنده است که توسط ویروسی که به سیستم عصبی حمله می کند ایجاد می شود. ویروس هاری در بزاق پنهان شده و معمولا توسط گازگرفتن حیوان یا انسان آلوده به فرد سالم منتقل میشود. فرم انتقال دیگر که چندان شایع نمی‌باشد ریخته شدن بزاق آلوده بر روی زخم باز، مخاط چشم، بینی و یا دهان است. هنگامی که علائم بیماری هاری ظاهر شوند، در اکثر موارد کشنده خواهد بود.

تنها پستانداران به بیماری هاری مبتلا می‌شوند. پرندگان، ماهی‌ها، خزندگان و دوزیستان مبتلا نخواهند شد.

در بیشتر مواقع هاری در حیوانات وحشی و عمدتا در اسکانک‌ها، راکون، خفاش، کایوت و روباه رایج است. در سال‌های اخیر، در میان حیوانات خانگی، گربه‌ها بیشترین آلودگی را به ویروس هاری داشته‌اند و آن به این خاطر است که صاحبان گربه‌هایی که با محیط بیرون در ارتباط هستند آن‌ها را در برابر بیماری هاری واکسینه نمی‌کنند. این بیماری همچنین در سگ‌ها و گاوهای شیری در تعداد قابل ملاحظه‌ای رخ می‌دهد و با شیوع کمتر در اسب، بز، گوسفند، خوک و راسو تشخیص داده می‌شود.

برنامه‌ی واکسنیناسیون و کنترل حیوانات ولگرد در پیشگیری از این بیماری در حیوانات خانگی بسیار مؤثر است. واکسن‌های تایید شده‌ی بیماری هاری برای گربه، سگ، راسو، اسب، گاو و گوسفند موجود می‌باشد. واکسن‌های خوراکی تایید شده هم برای ایمن سازی جمعیت حیات وحش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهمترین راه انتقال هاری به انسان گاز گرفته شدن توسط حیوان هار است. بنابراین لمس و نوازش، ضربه زدن، لیس زدن پوست سالم، بوسیدن و یا هر روش دیگر، امکان انتقال هاری وجود نخواهد داشت. حتی اگر حیوانی شما را گاز گرفت، تنها در صورتی احتمال ابتلا به هاری وجود دارد که حیوان حامل ویروس هاری باشد و ویروس به سیستم عصبی و بزاق حیوان وارد شده باشد. بنابراین هر گاز گرفتگی به معنی انتقال بیماری هاری نیست با اینحال اقدامات درمانی و پیشگیرانه پس از گاز گرفته شدن و یا تخریش عمیق ضروری است. (حیوان هار حداکثر ۱۰ روز زنده خواهد ماند.)

)کلیه‌ افرادی‌ که‌ توسط حیوانات‌مورد گزش‌ قرار می‌گیرند می‌بایستی‌آن‌ حیوان‌ را مشکوک‌ به‌ هاری‌ تلقی‌کنند و اقدامات‌ لازم‌ را انجام‌ دهند تازمانی‌ که‌ خلاف‌ آن‌ ثابت‌ شود وموضوع‌ از نظر هاری‌ منتفی‌ گردد(

1. خارج‌ ساختن‌ ویروس‌ ازمحل‌ زخم‌: شستشوی‌ عمقی‌ با آب‌تمیز و محلول‌ صابون‌ حداقل‌ به‌ مدت‌ 20 دقیقه‌ که‌ می‌توان‌ ادعا کرد ۵۰ درصد از پیشگیری‌ مربوط به‌ رعایت‌کامل‌ همین‌ نکته‌ است‌. بنابراین‌ تأکیدمی‌شود در صورت‌ مواجهه‌ با حیوان‌گزیدگی‌ قبل‌ از ارجاع‌ به‌ مرکز درمان‌پیشگیری‌ در مراکز‌ بهداشت‌ اقدام‌ فوق‌را انجام‌ دهید.
2. خارج‌ کردن‌ کف‌ صابون‌از لابلای‌ زخم‌: با استفاده‌ از شیلنگ‌آب‌ یا آبپاش‌ باید کف‌ صابونهای‌باقیمانده‌ در لابلای‌ زخم‌ کاملا شسته‌شود زیرا باقیمانده‌ صابون‌، بعضی‌ موادضدعفونی‌ کننده‌ را که پس از شستشو مورد استفاده‌ قرار خواهد گرفت‌ خنثی‌می‌نماید.
3. زخم حیوان گزیدگی را نباید بخیه زد ، چون ویروس هاری بی هوازی بوده و در مقابل نور و اکسیژن هوا خاصیت حیاتی خود را از دست می دهد .
4. ضد عفونی‌ با محلول‌ بتادین‌ یک درصد یا سایر مواد ضدعفونی‌ کننده‌.
5. تزریق‌ سرم‌ واکسن‌ ضدکزاز (واکسن‌ ثلاث‌ یا توأم‌): اگرمجروح‌ قبلا واکسن‌ کزاز، توأم‌ یا ثلاث‌را کامل‌ دریافت‌ کرده‌ باشد فقط یک‌نوبت‌ واکسن‌ توأم‌ یا ثلاث‌ (با توجه‌ به‌سن‌ بیمار) بعنوان‌ یادآوری‌ کافی‌است‌. در صورتی‌ که‌ بیمار غیرواکسینه‌باشد باید نوبت اول‌ واکسن‌ توأم‌ یاثلاث‌ را با توجه‌ به‌ سن‌ بیمار به‌ وی‌ تزریق‌ کرد.
6. تزریق‌ واکسن‌ ضدهاری‌: واکسن‌ ضد هاری‌ را درسه نوبت در روزهای‌ صفر، 3و7 به‌ صورت‌ عضلانی‌ تزریق‌ می‌نمایند.
7. تزریق‌ سرم‌ ضد هاری‌: فقط به‌ کسانی‌تزریق‌ می‌شود که‌ دارای‌ یک‌ یا چندگزیدگی‌ یا خراشهای‌ عمیق‌ جلدی‌ یاآلوده‌ شدن‌ غشای‌ مخاطی‌ با بزاق‌باشند.
8. آنتی بیوتیک تراپی: به منظور پیشگیری از عفو نت های ثانویه ( پنی سیلین ، آموکسی سیلین ، سفالکسین ) به مدت 10 ـ 7 روز.